Anekdotes
Eitje bakken op het ijs.
Boeren in de Beemster laten zien hoe je simpel een eitje kunt bakken op het ijs. Het brongas dat door een wak naar boven komt, vangen ze op met een oude ketel, waaraan een gasfornuisje aangesloten zit.
Een "wilde" gasbron in de Beemster
Eeuwenlang borrelt er gas in de polders omhoog. Het oudeste verhaal is dat van de man die achter zijn roeiboot een ton had vastgemaakt, omgekeerd met de opening onder water. Daar voer hij aan het eind van de middag mee tot boven zo'n bron, wierp zijn hengel uit en keerde na een uurtje huiswaards met vis en met gas om de beestjes mee te bakken.
Een getemde bron in het postkantoor.
Toen het hoofdpostkantoor in Amsterdam tot Magna Plaza werd verbouwd, is met al het andere ook een brongasvoorziening vernield, al was het dan een uiterst eenvoudige. Egbert Thomas werkte rond 1975, op het hoofdpostkantoor dus, wat nu winkelcentrum is.Egbert werkte hoger in het gebouw maar hij leidde soms gasten rond. Het diepste punt van het gebouwwas dan altijd het hoogte punt van de bezichtiging. Daar brande dag en nacht zo maar uit de tegelvloer een vlammetje. Soms, rond theetijd, stond er een keteltje water boven. Anders was er allee die spleet tussen de tegels met die vlam.
'Ze hadden' , zegt Egbert, 'het idee dat je het gas maar beter kon verbranden dan dat het zomaar in de kelder kwam of misschien, als je het allemaal zou dichtsmeren, het ergens anders zou opduiken. Het was een soort affakkelen wat daar gebeurde en we waren het er allemaal mee eens.' Egbert kan het zeggen want hij was ook lid van de vrijwillige brandweer. Misschien vliegt Magna Plaze nog eens in de lucht.
Brongasfietsen
Will Reus, nu 72 jaar, woont in zijn ouderlijk huis aan het Westeinde van Berkhout. Lang voor de oorlog was daar al een gasbron met houten onderwaterpomp: een stang recht omhoog, daaraan een poelie en naast de bron een elektromotor. Toen in de oorlog de elektriciteit uitviel, werd er boven de bron een windmolentje gebouwd. Zoals gebruikelijk diende een autodifferentieel om de horizontale as van de wieken aan te sluiten op de verticale as van de pomp. Een mooie constructie, maar het torentje was te slap en ze bleven aan het repareren. Daarna ging de familie Reus over op de fiets: het achterwiel op een beugel en om de velg een snaar naar de pomp. Het was betrouwbaar maar vermoeiend. 'Als ze aan het bakken waren' verteld Will, 'fietse je je lam maar zag de ketel toch zakken'. Het trapte niet licht en je zat er lang op.
Brongas gevaarlijk?
Volgens Cor de Haan uit Kwadijk ging hij een volle ketel solderen met zuurstof en gas. De ketel ontplofde met Cor Haan er bovenop. Hij heeft de bovenkant van de bomen gezien.
De Hr Sas kon het lek van de ketel bekijken met een lucifers, door de buitenlucht was dat geen probleem. Maar er was een zeiltje gespannen over het geraamte van de balken, de boel ontplofte.
